Τμήμα Αρχαιομετρίας
Yπεύθυνος/η: Τσιρλιγκάνης K. Νέστωρ
Προσωπικό:
Mεταπτυχιακοί ερευνητές:
Επιστημονικοί συνεργάτες: Σακαλής Αναστάσιος, Πολυμέρης Γεώργιος, Αφουξενίδης Δημήτριος, Καζάκης Α. Νικόλαος
Το Τμήμα Αρχαιομετρίας του Ινστιτούτου Πολιτιστικής και Εκπαιδευτικής
Τεχνολογίας ιδρύθηκε το 1999 με σκοπό να λειτουργήσει ως ένα τεχνολογικό
και ερευνητικό κέντρο με στόχο την προώθηση της επιστημονικής έρευνας
στο πεδίο της αρχαιομετρίας και την κάλυψη των αναγκών των ενδιαφερομένων
φορέων με εξειδικευμένες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, εξειδικευμένο
επιστημονικό προσωπικό και γενικότερες δραστηριότητες που θα επικεντρώνονται
στο συγκεκριμένο χώρο.
Ειδικότερα, στόχος των δραστηριοτήτων του είναι η εξαγωγή πληροφοριών
με φυσικοχημικές μεθόδους κατά κύριο λόγο αρχαιολογικά αντικείμενα,
μνημεία, έργα τέχνης και υλικά, και η συμβολή στην πληρέστερη γνώση
και βαθύτερη κατανόηση της εξέλιξης του Πολιτισμού.
Ιδιαίτερη έμφαση στην παρούσα φάση λειτουργίας του Εργαστηρίου έχει δοθεί στη χρονολόγηση κεραμικών, ασβεστίτων και πυριτικών υλικών με TL και OSL μεθόδους, τον έλεγχο και πιστοποίηση αυθεντικότητας μουσειακών ή συλλεκτικών κεραμικών αντικειμένων με ραδιομετρικές τεχνικές και συγκριτική μελέτη σύστασης και τη διερεύνηση της φύσης των χρησιμοποιούμενων χρωστικών υλών.
Παράλληλα επιδιώκεται η ενημέρωση και επιμόρφωση νέων επιστημόνων διαφόρων κλάδων, με την οργάνωση σεμιναρίων και διεπιστημονικών διαλέξεων σε θέματα Αρχαιολογίας και Αρχαιομετρίας.
Το εργαστήριο διαθέτει σημαντικότατη επιστημονική και υλικοτεχνική υποδομή προηγμένης τεχνολογίας και υποστηρίζεται άμεσα και από τις υπόλοιπες μονάδες του Ινστιτούτου Πολιτιστικής και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας. Οι δυνατότητές του δε επεκτείνονται σημαντικά χάρη στη στενή συνεργασία με συναφή εργαστήρια του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στον διαθέσιμο εργαστηριακό εξοπλισμό περιλαμβάνονται: πλήρες εργαστήριο Θερμοφωταύγειας (TL) και Οπτικά Διεγειρόμενης Φωταύγειας (OSL) με state-of-the-art συστήματα, αυτόνομο κλειστό σύστημα ραδιογραφικής απεικόνισης με ακτίνες-x και φορητό σύστημα φθορισμού ακτίνων-x (XRF), στερεοσκόπιο με σύστημα μελέτης-ανάλυσης επιφανειών, πλήρες εργαστήριο παρασκευής και προκατεργασίας δειγμάτων με σύγχρονους εργαστηριακούς κλιβάνους και συσκευές πέψης-διαλυτοποίησης με μικροκύματα.
Το εργαστήριο έχει τη δυνατότητα να παρέχει εξειδικευμένες
τεχνολογικές υπηρεσίες (χρονολογήσεις, στοιχειομετρικές χημικές
αναλύσεις, ραδιογραφικές και πολυφασματικές απεικονίσεις αντικειμένων,
επιτόπιες στοιχειομετρικές αναλύσεις με ραδιομετρικές μεθόδους,
κλπ) σε διάφορους επιστημονικούς φορείς και παραγωγικούς τομείς
της Οικονομίας τόσο από την Ελλάδα όσο και το εξωτερικό (ΑΕΙ,
ΤΕΙ, Εφορείες Αρχαιοτήτων, Τοπική Αυτοδιοίκηση, επιχειρήσεις,
βιομηχανίες, ιδιώτες κλπ). Όλες οι διαδικασίες ακολουθούν
τα πρότυπα GLP και ISO για την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής
ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και αποτελεσμάτων.
Για την επίτευξη των στόχων του, την αξιοποίηση των δυνατοτήτων
του και την καλύτερη δυνατή παροχή υπηρεσιών το Εργαστήριο έχει
δημιουργήσει διασυνδέσεις και προχωρά στη συνεργασία, σε εθνικό
και διεθνές επίπεδο με τους ενδιαφερόμενους φορείς και παρεμφερή
ερευνητικά κέντρα και πανεπιστημιακά τμήματα που δραστηριοποιούνται
σε συγγενικά επιστημονικά και ερευνητικά πεδία.
Κύρια επιδίωξη του Εργαστηρίου αποτελεί η ανάδειξή του ως εξειδικευμένου
εθνικού τεχνολογικού κέντρου για την υποστήριξη των αρχαιολογικών
ερευνών και η εξέλιξή του σε μία πρότυπη μονάδα αρχαιομετρίας διεθνούς
εμβέλειας γνωστής για την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων
της.