ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ
Amanita caesarea
Ταξινόμηση: BASIDIOMYCOTINA - HOMOBASIDIOMYCETES -
AGARICALES - AMANITACEAE
Ετυμολογία:
Amanita: από το Ελλ. αμανίτης = μανιτάρι
caesarea: (Λατ.) = καισαρικός, του καίσαρα, επειδή το μανιτάρι αυτό έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες
Λαϊκές ονομασίες: κοκκινομανίταρο, αυγομηλάκι, αυγίτης, βασιλομανίταρο, γρουμλάκι
Πιλίδιο ωοειδές έως κοίλο (φωτ.), αργότερα επίπεδο με εσωστραμμένη περιφέρεια (φωτ.),
τελικά επίπεδο (φωτ.),
συχνά με ένα ή δύο μάλλον μεγάλα, αδρά, λευκά επιθέματα ("μπαλώματα"), απομεινάρια του ολικού πέπλου (φωτ.
1
2
3).
Λείο έως ελαφρά ιξώδες με βροχερό καιρό, βαθύ πορτοκαλο-κόκκινο στην αρχή, ξεθωριάζει αργότερα προς το πορτοκαλο-κίτρινο (φωτ.), ενώ μπορεί να γίνει μέχρι και αργυρο-φαιό αν εκτεθεί επί μακρό χρόνο σε δυνατό ήλιο (φωτ.
1
2). Περιφέρεια έντονα γραμμωτή
(φωτ.).
Ελάσματα χρυσοκίτρινα (ή απλά κίτρινα), ελεύθερα, πυκνά (φωτ.
1
2).
Σποριο-αποτύπωμα λευκό έως κιτρινωπό.
Στύπος 5-12 x 1.5-2.5 εκ., κίτρινος εξωτερικά και λευκός στο εσωτερικό (φαίνεται όταν κοπεί ή αποφλοιωθεί
(φωτ.)),
συχνά λευκός στη βάση του
(φωτ.), με μεγάλο, κίτρινο, κρεμάμενο, γραμμωτό δακτύλιο (φωτ.
1
2), με ελαφρά βολβώδη βάση, εγκλεισμένη σε μεγάλο, ψηλό, παχύ, λευκό, σακκοειδή κολεό, που συχνά έχει μορφή ανεστραμμένου κώνου
με ανώμαλα και αρκετά βαθιά σχιστό χείλος (φωτ.
1
2
3
4).
Σάρκα λευκή (πορτοκαλόχρωμη ακριβώς κάτω από την εφυμενίδα), δεν αλλάζει χρώμα
(φωτ. 1
2
3).
Οσμή αμυδρή και λεπτή. Γεύση ευχάριστη.
Βιότοπος: σε δάση φυλλοβόλων, ιδιαίτερα δρυός, προτιμά γυμνά εδάφη, όπως παρυφές δρόμων με ανασκαμμένο χώμα, πάντοτε όμως κοντά σε δέντρα. Στα σημεία όπου το βρίσκω πιο συχνά το χώμα έχει ελαφρά κοκκινωπό χρώμα!
(φωτ.)
Εμφάνιση: από τις αρχές του καλοκαιριού έως και το φθινόπωρο (προσωπικά, πάντως, το έχω βρει μέχρι τώρα μόνο μεταξύ τέλους Μαϊου και αρχών Ιουλίου).
Εδωδιμότητα: Εδώδιμο και μάλιστα ένα από τα καλύτερα, αν και προσωπικά βρίσκω τους καλούς βωλέτους πιο νόστιμους. Μερικές φορές μου αρέσει να τρώω ένα μέρος του ωμό την ώρα που το βρίσκω! Τηγανητό μου θύμισε κολοκυθάκι την πρώτη φορά που το δοκίμασα!
Σχόλια: Πρόκειται για έναν από τους ωραιότερους αισθητικά αμανίτες, μάλιστα, κατά τη γνώμη μου, μόνο ο Αμανίτης ο μυιοκτόνος (Amanita muscaria) είναι ωραιότερός του. Είναι επίσης ένας από τους ευκολότερους στην αναγνώριση αμανίτες
(ίσως τόσο εύκολος όσο και ο Α. ο μυιοκτόνος (A. muscaria)): το πορτοκαλο-κόκκινο πιλίδιό του, τα κίτρινα ελάσματα, δακτύλιος και στύπος, καθώς και ο μεγάλος, παχύς, λευκός κολεός, κάνουν δύσκολη τη σύγχυσή του με οτιδήποτε άλλο. Είναι άρα ένας από τους ασφαλέστερους αμανίτες για να φτάσει στο τραπέζι μας (και ο μόνος που έχω αποτολμήσει μέχρι στιγμής να δοκιμάσω!).
Η νοστιμιά του εκτιμήθηκε από την αρχαιότητα ακόμη, ήταν μάλιστα το αγαπημένο μανιτάρι των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Εγκωμιάστηκε από Ρωμαίους ποιητές, οι οποίοι, πάντως, (πράγμα περίεργο για μας σήμερα) τον ονόμαζαν Boletus (Βωλέτο)!
Περισσότερες φωτογραφίες:
1,
2,
3,
4,
5,
6,
7,
8,
9,
10,
11,
12,
13,
14,
15,
16