Ευρύτερη περιοχήΚύπρος
Κοινή ονομασίαΤέμπλο
Παραδοσιακή ονομασίαΤέμπλο
Υλικά κατασκευήςΞύλο
Χρονολογία1897
Επωνυμία κατόχουΕκκλησία Τιμίου Σταυρού στο Φοινί
Κατάσταση αντικειμένουσυντηρημένο
Τεχνική κατασκευήςΞυλόγλυπτο
Περιγραφή αντικειμένουΣτο τέμπλο της εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού ακολουθείται η τριμερής διάταξη των μεταβυζαντινών τέμπλων. Το δίφυλλο βημόθυρο της Ωραίας Πύλης διακοσμείται στη βάση του με δύο αχιβάδες. Γύρω από τους αποστόλους Πέτρο και Παύλο υπάρχει διακοσμητική ζώνη με φυτικό μοτίβο. Από πάνω υπάρχει διάτρητη ελικωτή φυτική διακόσμηση. Επίσης βλέπουμε δύο δράκοντες οι οποίοι κρατούν στο στόμα τους καρποφόρους βλαστούς. Οι ουρές τους απολήγουν σε πουλιά με ανοιχτά φτερά. Μεταξύ των δύο δρακόντων υπάρχει ψευδοκίονας ο οποίος στο πάνω μέρος φέρει ανθικό διάκοσμο. Το τοξωτό επίθυρο της Ωραίας Πύλης φέρει διάτρητη φυτική διακόσμηση. Υπάρχει ακόμα μια κεντρική κορώνα και εκατέρωθέν της βρίσκονται δύο άγγελοι. Από πάνω δύο άλλοι άγγελοι φέρουν το μετάλλιο μέσα στο οποίο αναγράφεται η επιγραφή «Έργον Όθωνος Σπήρου 1897». Στο μέτωπο του τόξου βλέπουμε επίσης δύο άγγελους και ένα χερουβείμ στο κέντρο της σύνθεσης.
Στα θωράκια του τέμπλου συναντούμε τα εξής διακοσμητικά μοτίβα: α) Βάζο μέσα από το οποίο εκφύονται φυλλοφόρα κλαδιά, φύλλα άκανθας και άνθη. Δύο πουλιά με ανοιχτές φτερούγες κάθονται δεξιά και αριστερά του μοτίβου. Περιμετρικά της σύνθεσης υπάρχει ζώνη με φυτικό μοτίβο. β) Στο κέντρο της σύνθεσης υπάρχει ένας ρόδακας σε μετάλλιο, το οποίο περιβάλλεται από ελικωτή φυτική διακόσμηση. Στο πάνω μέρος της σύνθεσης δύο κρίκοι συγκρατούν ύφασμα του οποίου οι δύο άκρες πέφτουν ανάλαφρα μέσα στη φυτική σύνθεση. Περιμετρικά της σύνθεσης υπάρχει ζώνη με φυτικό μοτίβο. γ) Βάζο με στενό στόμιο μέσα από το οποίο εκφύονται φύλλα άκανθας και άνθη. Μέσα από τα φύλλα άκανθας ξεπροβάλλουν δύο αντίνωτα κεφάλια λιονταριών. Τη σύνθεση συμπληρώνει γύρω γύρω ελικοειδές φυτικό διάκοσμο. Περιμετρικά της σύνθεσης υπάρχει ζώνη με φυτικό μοτίβο. Πάνω από τα κάθε ένα θωράκιο βρίσκεται ένα ορθογώνιο πλαίσιο μέσα στο οποίο υπάρχει σύνθεση άλλοτε με βάζο με φυτική διακόσμηση και πουλιά και άλλοτε με δικέφαλο αετό που περιβάλλεται από κεφάλια δράκων και καρποφόρους βλαστούς. Πάνω από το πλαίσιο αυτό βρίσκονται οι δεσποτικές εικόνες. Μεταξύ των εικόνων υπάρχουν ψευδοκίονες διακοσμημένοι με ελικωτές κληματίδες, τσαμπιά σταφυλιών και πουλιά. Πάνω στους κίονες αυτούς υπάρχουν κορινθιακά κιονόκρανα πάνω στα οποία βρίσκονται ιστάμενες αγγελικές μορφές. Πάνω από την κάθε δεσποτική εικόνα υπάρχει ένα τόξο με διάτρητο ελικοειδές φυτικό διάκοσμο μέσα στο οποίο βρίσκονται είτε αντίνωτα κεφάλια λιονταριών που ξεπροβάλλουν μέσα από άνθος, είτε άγγελοι, είτε χερουβείμ. Σε ένα τόξο έχουμε απεικόνιση του Θεού γενειοφόρου με τριγωνικό φωτοστέφανο. Στα μέτωπα των τόξων αυτών συναντούμε χερουβείμ και πουλιά ή άνθη. Το κάτω μέρος του τέμπλου (βάση) χωρίζεται από το πάνω μέρος (επιστύλιο) με ζώνη διακοσμημένη με ελικωτές κληματίδες, τσαμπιά σταφυλιών και πουλιά. Στο κέντρο της ζώνης αυτής υπάρχει η ημερομηνία 1902 οπόταν χρονολογείται το επιστύλιο του τέμπλου. Πάνω από το επιστύλιο του τέμπλου έχουμε τον σχηματοποιημένο Γολγοθά με τον Εσταυρωμένο. Δεξιά και αριστερά βρίσκονται η Παναγία και ο Ιωάννης σε περίτεχνα πλαίσια. Επίσης εκατέρωθεν του Γολγοθά υπάρχει διάτρητος ελικωτός φυτικός διάκοσμος και δύο φτερωτοί δράκοντες
ΒιβλιογραφίαΕκκλησία Τιμίου Σταυρού στο Φοινί
 
Καταγράφηκε απόΣάββας Νεοκλέους - Ντόρια Νικολάου, 20-11-2005

Πατήστε ΜΙΑ ΦΟΡΑ εδώ για να αναφέρετε ότι αυτό το δελτίο δε φαίνεται σωστά.